T.C. Mİllî Eğİtİm BakanlIğI
DİYARBAKIR / ERGANİ - Ergani Mesleki Eğitim Merkezi
Ülkemizin üç tarafı denizlerle çevrili ve iç kesimlerde çok sayıda göl ve akarsu mevcut. Bu nedenle yaz aylarında serinlemek için insanlar köy dereleri, akarsular, sulama kanalları, göller, göletler, koylar veya halk plajları gibi yerlerde suya giriyorlar. Bundan dolayı her yıl binlerce boğulma olayı yaşanmakta olup yaklaşık 700 kişi hayatını kaybetmekte.
Suda boğulma, Dünya Sağlık Örgütü tarafından "Sıvı ortama batma/dalma sonucu gelişen solunumsal bozulma" olarak tanımlanıyor. Yani çeşitli nedenlerle suya batan ve nefes alamayan kişinin solunumunun durması olarak da tanımlanabilir.
İnsan vücudu normal şekilde solunum yapması halinde özkütle farkından dolayı suya tamamen batmayacaktır. Ancak çeşitli nedenlerle su yutma nedeniyle insanın yoğunluğu artacak ve su üzerinde kalması zamanla imkansız hale gelecektir.
Boğulma tehlikesinden korunmak için öncelikle boğulma nedenlerini iyi kavramak gerekiyor. Uzmanlar, boğulma olaylarının suya giren kişilerin sudaki tehlikelerin farkında olmamasından dolayı kaynaklandığını ifade ediyorlar.
Suda boğulmanın en büyük nedeni yüzme bilmeme olarak karşımıza çıkar. İnsan, normal solunum halinde su üzerinde kalma becerisine sahiptir. Yüzme bilmek ise su üzerinde veya içinde bilinçli olarak rahat şekilde solunum yapıp hareket edebilme kabiliyeti olarak tanımlanır.
Yüzme bilmeyen kişiler boylarını geçen derinlikte suya girdiklerinde normal solunum yapmaları durumunda su üzerinde durabilecekleri halde bunu yapamazlar ve suya batarlar.
Bir süre sonra nefes alırken su yutan vücut iyice ağırlaşır ve su üzerinde duramaz.
Denizler ve akarsularda gözle görülen veya görülmeyen birçok akıntı mevcuttur. Bu akıntılar sudaki kişileri akıntı yönüne doğru veya dibe sürükler.
Akıntıya kapılan kişiler genellikle akıntıya karşı yüzmeye çalışır ve bir süre sonra bitkin düşerek su yutmaya başlarlar. Akıntı nedeniyle boğulmanın en büyük nedeni yorgunluktur.
Özellikle dalgalı sahillerde görülen RİP akıntısı veya çeken akıntı çok yüksek boğulma tehlikesi oluşturur.
Çeken akıntılar, deniz dip yapısının topuk-dalyan-topuk yani kum tepecikleri şeklinde olduğu bölgelerde görülen ve sığ sudan derin suya hareket eden oldukça kuvvetli akıntılardır.
Rüzgarlı havalarda kum tepelerinde kırılan dalgaların geriye doğru hareketi sonucu oluşan bu akıntılar, herhangi bir insanın karşı koyamayacağı kadar güçlüdür. Çeken akıntılar ülkemizde tüm Karadeniz sahillerinde rüzgârlı, fırtınalı ve dalgalı havalarda görülen kuvvetli akıntılardır.
o bölgede çeken akıntı görülme riski yüksektir.
Çeken akıntıya kapılmanız durumunda sakin kalmak çok önemlidir. Çeken akıntı dibe çekmez, sahilden açığa doğru sürükler.
Sahile doğru yüzmeye çalışarak kendinizi yormayın, akıntıyı yenemezsiniz.
Akıntının sizi götürmesine bir süre izin verin. Akıntı zayıfladığında sahile değil, yanlara doğru yüzerek akıntıdan kurtulun. Her zaman su üzerinde kalmaya çalışın ve elinizi kaldırarak yardım isteyin.
Boğulma nedenleri arasında önemli bir yere sahip olan konu da korku ve paniktir. Normal solunum yapan insan nefes verirken akciğerlerindeki havayı tamamen boşaltmaz. Bu sayede su üzerinde kalabilir. Ancak panik yapan insan hızlı nefes alıp verirken akciğerlerdeki havayı büyük oranda boşaltır ve tekrar nefes alır.
Ciğerlerde hava olmaması suya batmaya neden olur ve kişi bir süre sonra su yutmaya başlar. Zaten korku ve panik halinde olan kişi bir de su yutmaya başladığında iyice panikler ve sağlıklı solunum yapamaz. Bir süre sonra boğulma yaşanması kaçınılmazdır.
Suda yüzerken korkma ve panik yapma bir çok nedene bağlı olabilir. Yüzme bilmemek, suda bir cisim değmesi, akıntıya kapılmak, suyun bir anda derinleşmesi gibi nedenler korkuya neden olabilir.
Göl zeminleri çoğunlukla çamurdan oluşur. Yer yer bu çamur göl zemini bataklık halini alabilir. Bu gibi yerlerde suya giren kişilerin ayakları çamur içine batar ve hareket etmekte zorlanırlar.
Normal şartlarda çamura saplandığınızda hareket etmezseniz dibe batmazsınız ancak böyle bir anda panik ile kurtulmaya çalışan kişiler çok fazla hareket ettiğinden çamur içine batarlar ve bir süre sonra suyun altında kalarak boğulurlar.
Suda yüzerken yorgunluk, ani sıcaklık değişimi gibi nedenlerle bacaklara kramp girebilir veya kişi kalp krizi geçirebilir. Kramp durumunda iyi yüzücü olmayan kişiler yüzme yeteneklerini kaybederler ve panik yapmaya başlarlar. Yüzememe ve panik yapma durumu birleştiğinde boğulma olayı gerçekleşir.
Kalp krizi ise kalp krizi riski olan kişilerin yüksek efor sarfetmesi nedeniyle meydana gelebilir.
Boğulmadan korunmak için öncelikle boğulmaya neden olan faktörleri ortadan kaldırmak gerekir. En büyük boğulma nedeni olan yüzme bilmeme, yüzme kurslarına gideren ortadan kaldırılabilir. Özellikle çocuk yaşta herkesin mutlaka yüzmeyi öğrenmesi çok önemlidir.
Akıntılardan korunmak için çok iyi yüzme bilseniz bile dalgalı havalarda denize girmemek gerekir. Ayrıca sahillerde görev yapan cankurtaran görevlilerinin ikaz ve yönlendirmelerine mutlaka uyulmalıdır. Birçok boğulma olayı denize girmenin yasak olduğu alanlarda gerçekleşir.
Eğer suda yüzmeye tam olarak alışkın değilseniz havuzlar veya çok güvenli denizlerde yüzmelisiniz. Bu sayede korku ve panik nedeniyle boğulma yaşama ihtimaliniz ortadan kalkacaktır.
Yüzmeyi yeni öğrenen kişilerin kolluk veya cam simidi ile suya girmesi faydalıdır.
Çocukların mutlaka yetişkinlerin kontrolü altında ve güvenli yerlerde yüzmesi gereklidir. Süs havuzu, sulama kanalı gibi yerlere girmek çok tehlikelidir.
Bilinen bir sağlık probleminiz varsa mutlaka doktor tavsiyesi ile denizde yüzmelisiniz. Ayrıca çok soğuk suya bir anda girmemek de bacaklara kramp girmesinin önüne geçebilir.
Yüzey akıntısı az gibi görünse bile akarsulara girmek tehlikelidir. Ayrıca sulama kanalları, barajlar veya göletler yüzmek için uygun yerler değildir. Özellikle baraj ve göllerin zeminleri genellikle bataklıktır. Bu gibi yerlerde mümkünse suya girmeyin. Bataklık sizi dibe doğru çekerek, boğulmanıza neden olur.
Boğulmak, insanın ölüm korkusunu en çok hissettiği ölüm şekillerinden biridir. Bu nedenle boğulan kişi, bu durumdan kurtulmak için bilinçli veya bilinçsiz her şeyi yapabilir.
Boğulan biri görüldüğünde yardım etmek çok önemlidir çünkü kendi çabası ile boğulmaktan kurtulması neredeyse imkansızdır. Ancak boğulan kişiyi kurtarmaya çalışırken boğulan çok sayıda insan vardır.
